Velsen Fatima-kapel

Frans van Kaam schreef "De boeiende geschiedenis van de Fatimakapel in IJmuiden"

Op 4 december 1944 werd mijn vader, Harry van Kaam, in een vergadering van de Katholieke Actiete IJmuiden-Oost, gevraagd om een ontwerp te maken voor de bouw van een Mariakapel. De parochianen hadden beloofd een kapelletje te bouwen wanneer IJmuiden-Oost gespaard zou blijven van grote oorlogsrampen. Op 5 mei 1945 bleek dat de parochie niet gespaard was gebleven. Meer dan duizend huizen lagen in puin, doch de meerderheid van de parochianen zei dat dit niet het gevolg was van direct oorlogsgeweld, maar door het slopen van de huizen door de bezetter. En dus werd een begin gemaakt met het nakomen van de eerder gedane belofte.

Mijn vader werd gevraagd om de leiding van de bouw op zich te nemen met als voorwaarde dat alleen de aankoop van bouwmaterialen geld mocht kosten. Er waren dus veel vrijwilligers nodig, en die kwamen er ook. De werkzaamheden werden in vrijetijd verricht. Vrijdag 2 november 1945 werd begonnen met de voorbereidingen. Er werden 11.000 stenen van de gesloopte gemeentewoningen (t.b.v. spergebied) naar de kloostertuin vervoerd. De stenen moesten allemaal met de hand schoon gebikt worden. Op een dag zaten 40 mensen in de kloostertuin te bikken. Ook de verkennerij hielp daaraan mee. Er werd door 15 meisjes week in week uit langs de huizen gecollecteerd om te voorkomen dat er een hypotheek genomen moest worden. De bouwmaterialen en de leien werden besteld in Engeland en de ontwerptekening gemaakt. Toen de dagen begonnen te lengen en het dus 's avonds langer licht was, werd op 13 april 1946 de Fatimakapel uitgezet en de sleuven voor de fundering gegraven. Op 13 juli 1946 werd de 1ste steen gelegd. De bouw was nu werkelijk begonnen en alles geschiedde in vrijetijd en zonder enige financiële vergoeding.

Het enige dat de parochianen niet zelf konden maken was een afbeelding van de verschijning van O.L.Vrouw van Fatima. Dit is in klei geboetseerd door de Delftse kunstenaar H.J. Etienne met daarover heen een dikke gips laag. Nadat de klei er weer uitgehaald was ging de gipslaag in zijn geheel naar pottenbakker G. den Blanken uit Leiderdorp, die dit weer opvulde met pottenbakkersklei. Omdat het geheel niet in de oven paste werd het in twaalf stukken gesneden en gebakken. Hierna werden de stukken met de hand geschilderd en opnieuw gebakken. 9 November 1946 werd de beeldengroep van O.L. Vrouw van Fatima geplaatst. Zes nieuwe bidstoelen werden door thuiswerkers gemaakt en twee stoffeerders namen de bekleding daarvan voor hun rekening. Met hulp van vele parochianen is het gelukt om in acht maanden tijd de kapel af te krijgen.

De kapel is tevens een monument voor parochianen die hun leven lieten in de oorlogs­ jaren. Hun namen zijn geschreven in de zwart marmeren tegels aan de zijwand in de kapel. 

Op zondag 8 december 1946 werd tijdens een heilige mis de Fatimakapel ingezegend door de pater Ferrerius Provinciaal van de Capucijnen Orde met assistentie van Pater Clementinus. Dit alles speelde zich af in de Laurentiuskerk ook Paterskerk genoemd in IJmuiden-Oost.

Op 22 november 1982 werd begonnen met de sloop van de oude Laurentiuskerk. De Fatimakapel werd overgebracht naar het nieuwe kerkgebouw aan het Fidelishof enkele meters verder. In 2016 is de Laurentiuskerk verkocht

Het parochiebestuur besloot om de Fatimakapel over te plaatsen naar de Pieterkerk in IJmuiden-West. De opdracht werd gegeven aan Van Kaam Bouw, een kleinzoon van Harry van Kaam. De kapel werd op 15 januari 2017 ingezegend door pater Antoon Mars die in de parochie in IJmuiden-Oost werkzaam is geweest.

De ontkerkelijking en daardoor de reorganisatie van parochiekerken door het bisdom ging gestaag door. 31 januari 2022 werd het laatste stukje van de Pieterkerk aan de eredienst onttrokken. De kerk werd verkocht en voor de Fatimakapel moet een nieuwe locatie gezocht worden.

Op 23 februari 2025 is de nieuw gebouwde Fatimakapel op begraafplaats Duinrust door bisschop Hendriks ingezegend.

In de Fatimakapel zijn 18 plaquettes opgenomen met de namen van de oorlogsslachtoffers die onder de parochie van de voormalige Laurentiuskerk, ook Paterskerk, in IJmuiden-Oost vielen.

 

De 18 namen zijn: