Giel Pais in de 30'er jaren. Bron foto: Giel Brantjes.
De winkel van Giel Pais treft u aan op de Beeldbank van Museum Kennemerland foto nr 14662 Het 2e pand van rechts. Hij woonde er boven.
Terug naar het Joods gedenkteken Breestraat Beverwijk
Terug naar het Joods namenmonument Duinrust Beverwijk
Gabriël Pais woonde bij zijn ouders Aron Pais en Rebecca Blitz op het adres Hoogendijk 30 Zaandam. Hij verhuisde op 19 december 1932 van Zaandam naar Wijk aan Zee en Duin (Bron: Gezinskaart Gabriël Wijk aan Zee en Duin en Beverwijk). In Wijk aan Zee en Duin, vanaf 1 juni 1936 geannexeerd door Beverwijk, dreef hij een manufacturenwinkel op Cornelis Matersweg 2. Zie foto boven.
Hij huwde Krommenie 31-05-1934 Friederika Lauinger, geboren Eschelbach (Dld) 30-11-1906. Op 20-05-1942 is de scheiding uitgesproken (Bron persoonskaart Friederika) Naar zeggen is Giel Pais verraden door zijn ex-vrouw.
Op 30 maart 2016 schrijft Richard Nordemann uit Krommenie het volgende in het gastenboek: "Ik heb zelf de oorlog als kind meegemaakt, geboren in november 1932. Ik herinner me nog best, dat Gabriël Pais in de winter van 1941/42 bij mijn ouders Zuiderhoofdstraat 42 in Krommenie ondergedoken is. Zijn vrouw had met Duitse officieren zijn hele winkel leeggehaald. Behalve de kachel, die was te heet. Chiel is in Juni 1942, ondanks afraden van mijn vader, toch naar Amsterdam gegaan, om te kijken hoe het met zijn broer en ouders ging. Daar is hij opgepakt. Doordat ik voor een kleindochter op de lagere school een lezing moet houden, ben ik bij toeval de site van Chiel tegen gekomen. Ik en mijn kinderen hebben zowel in Berlijn en de Hollandse Schouwburg steeds naar Chiel gezocht en niet naar Gabriel."
Friederika is daarna niet meer gezien in Beverwijk.
Op 25 juni 1942 werd Giel ingeschreven in Amsterdam. Giel trok in bij zijn broer Joseph die sinds 31 maart 1942 op Jodenbreestraat 66 II woonde met vrouw en 2 kinderen.
Giel was de eerste van de familie Pais die naar Auschwitz gedeporteerd en vermoord werd.
De ouders Aron Pais en Rebecca Blitz moesten in december 1942 verhuizen van Zaandam naar Nieuwe Achtergracht 12 Amsterdam. Op 11 mei 1943 verhuisden ze naar Muiderstraat 9 hs. Ze zijn kort daarna op 4 juni 1943 in Sobibor vermoord. Het gezin van Aaron en Rebecca telde 9 kinderen met 9 kleinkinderen. 4 kinderen en 6 kleinkinderen overleefden de oorlog niet.
Joseph Pais, geboren Zaandam 26 november 1898, met vrouw Sientje Broekman, dochter Henderine en zoon Aäron wist te ontkomen. Op de woningkaart staat VOW 24oct44. "Vetrokken Onbekend Waarheen". Jos Pais heeft na de oorlog een Electro en Radio Technisch Installatiebureau aan de Zuidddijk 28 te Zaandam. Joseph overleed te Zaandam op 2 februari 1976 Sientje overleed te Zaandam op 3 februari 1992.
Elisabeth Pais, geboren Zaandam 6 maart 1900, overleefde de oorlog. Ze woonde vanaf 23 mei 1942 op Nieuwe Achtergracht 75 I Amsterdam. Per 4 juni 1946 verhuisde ze terug naar Hogendijk 30 Zaandam.
Abraham Pais, geboren 12 maart 1902, woonde Zaanweg 29 Wormerveer. Abraham werd met vrouw Grietje Judith Drilsma, dochters Rebecca 11 en Ada 8 en zoon Aäron 5 jaar, op 28 januari 1944 in Auschwitz vermoord. Bij beschikking der arrondissementsrecht te Haarlem van 7 november 1953 is bevolen om in het overlijdens register op te nemen dat Abraham Pais op 31 december 1944 is overleden te Güntergrube (Polen). Opgenomen in de burgerlijkestand van Wormerveer op 11 januari 1954 akte nr. 6.
Levie Pais, geboren 26 juli 1904, met zijn vrouw Engel Rood op 15 december 1943 naar Westerbork afgevoerd. Zij hebben de oorlog overleefd. De schoonvader van Levie overlijdt op 26 november 1951. De rouwadvertentie is mede ondertekend met "Zaandam, E. Pais-Rood L. Pais". Volgens het adresboek 1946 woont Levie en zijn vrouw weer op Hogendijk 30.
Salomon Pais, geboren Zaandam 27 juli 1905, overleefde met vrouw en zoon Gerard de oorlog.
Benjamin Pais, geboren Zaandam 25 maart 1907, vermoord Sobibor 23 juli 1943. Het gezin. Zijn vrouw Sara Boas en hun kinderen Rebecca 8, Gabriël 5 en Dina 3 jaar, zijn op 11 juni 1943 vermoord in Sobibor.
Gabriel Pais, zie hier onder
Hendrik Wladimir Albrecht Ernst Pais, geboren Zaandam 8 november 1913, overleden Amsterdam 6 december 1913
Adam Pais, geboren Zaandam 12 maart 1917. Op 23 mei 1942 verhuisde hij verplicht van Zaandam naar de Weesperstraat 90 hs te Amsterdam. Volgens zijn Persoonskaart is hij op 9 november 1944 naar Duitsland gedeporteerd en overleden in het Concentratiekamp Ebensee, onderdeel van Mauthausen, op 14 april 1945.
Bovenstaande gegevens overgenomen van de Persoonskaarten, Archiefkaarten en Woningkaarte van het archief Amsterdam en gegevens van http://www.communityjoodsmonument.nl/
Informatie over bovengenoemde concentratiekampen treft u onder meer aan op:
Kamp Westerbork Wikipedia Kamp Westerbork website Kamp Westerbork Traces of War
Sobibor Wikipedia Sobibor website Stichting Sobibor Traces of War
Auschwitz Wikipedia Auschwitz Birkenau website Auschwitz Traces of War
Op 2 augustus 1942 schrijft Giel een afscheidsbrief aan zijn vrienden en kennissen in Beverwijk. Hij schrijft onder meer:
"Aan mijn kennissen en vrienden.
De tijd is thans gekomen van een vertrek die u en mij lang zal heugen. U allen heeft hier misschien wel nooit aan gedacht dat het nog zo zou lopen ik helaas wel. Het weerzien heb ik dan ook helemaal uit mijn hoofd gezet. Het is, zoals wij het hier noemen tussen ons geloofsgenoten afgelopen voor ons. Ik weet maar al te goed hoe U allen steeds met mij hebben meegeleefd en ook weet ik dat ik nog lang bij U allen over de lippen zal komen."
Volgens zijn persoonskaart en de woningkaart van Joseph zou Chiel op 4 januari 1943 naar Duitsland gedeporteerd zijn. Dit is onjuist. Op 9 februari 2016 onderstaand document gevonden in het archief van ITS in Bad Arolsen. Hieruit blijkt dat Giel na zijn vertrek uit Beverwijk op 4 augustus 1942 naar WBK (WESTERBORK) doorgestuurd werd. Ook op de achterzijde van het kaartje staat Westerbork.
Bij Kamp Westerbork worden de gegevens van Giel en zijn familie opgevraagd.
Frieda Lauinger woonde vanaf 1924 in Krommenie op de Weverstraat 14, waarschijnlijk bij haar ouders want in het adresboek van Krommenie van 1937 wordt eene O. Lauinger op hetzelfde adres vermeld. Zij woonde vanaf het huwelijk op 31-05-1934 bij Giel in Beverwijk. (Gezinskaart N-H Archief).
Reeds op 3 augustus 1942 was Frieda uit Nederland vertrokken en wordt ze in Eschelbach bij Sinsheim ingeschreven. Een jaar later op 15 maart 1943 verhuist zij naar Eberbach en exact een jaar later weer terug naar Eschelbach.
Uit informatie blijkt dat Friederika in 1950 huwde in Zwitserland. In 1957 werd de scheiding uitgesproken. In 1958 keerde ze terug naar Nederland. Zij huwde in 1962 te Wormer de weduwnaar Juriaan Ammeraal geboren 27-5-1893 te Wormerveer. Friederika overlijdt in Wormer op 24 augustus 1975. (Bron Persoonskaart CBG)
Terug naar het Joods gedenkteken Breestraat Beverwijk