Stukje uit het Noord-Hollands Dagblad van 28 april 2018.
Mozes en Fredrika kwamen in april 1940 uit Apeldoorn naar Alkmaar en woonden in bij Matthijs Mol tot 22.5.1940 in de Lyceumstraat 58-54. Er werd zeer regelmatig verhuisd. Herdenkingsstenen voor Frederika en Mozes zijn gelegd op Hofdijkstraat 1 Alkmaar. Zie de website www.herdenkingsstenenjoodsalkmaar.nl
Na hun gedwongen vertrek begin maart 1942 naar Amsterdam besluiten Mozes en Frederika onder te duiken. Zij vinden een schuiladres in Beverwijk bij het gezin van Willem van Rixel en Alida Brakenhoff Romerkerkweg 57a Beverwijk. Ook het echtpaar Aaron Vaz Dias - Flora Kool was met moeder/schoonmoeder Mevr. Helena Clarenburg ondergedoken bij de familie van Rixel-Brakenhoff. Er was plaats in het huis voor deze 5 onderduikers. De heer Gé Hofman vertelde dat de zolders van deze huizenrij met elkaar verbonden zijn. Een ideale schuilplek maar ook een risico, echter dat was niet het probleem.
Op 23 oktober 1943 overleed Mozes de Jong na een ziekbed op zijn onderduikadres. Wat te doen? Aangeven en officieel begraven was geen optie. Dokter Melchior kwam met een oplossing. Hij regelde een plek om Mozes te begraven in het kippenhok van de familie N. Davidson Creutzberglaan 49 Beverwijk. Het kippenhok grensde aan het huidige grasveld voor begraafplaats Duinrust. Een veilige plek dacht men. Dat was de eerste stap.
Nu het vervoer van de Romerkerkweg naar het kippenhok op het land van Davidson. Een kist werd getimmerd door medewerkers van de firma Lokhorst. Dokter Melchior wist ziekenvervoerder Beliën te bewegen de kist te vervoeren met de ziekenauto, vertelde dochter Annie. Aldus geschiedde.
De kist werd begraven en de rust keerde weer dacht men. Echter, een paar dagen later, op 3 november 1943 stond de SD (SicherheitsDienst) voor de deur. De activiteiten waren kennelijk toch opgevallen en de verrader slaapt nooit. De 4 onderduikers en mevrouw van Rixel werden gearresteerd. Of Willem van Rixel opgepakt is, is niet bekend. Mogelijk was hij niet thuis.
Het lot van de vier onderduikers was met hun arrestatie bezegeld. Mevrouw van Rixel werd op 26-11-1943 naar kamp Vught overgebracht. Zij had geluk, een half jaar later, op 25-05-1944 werd zij uit Vught vrijgelaten. (de heer Hendrik Stratmann heeft zijn hulp aan onderduikers met de dood moeten bekopen)
Hoe ging het verder aan de Creutzberglaan? In het laatste oorlogsjaar werd de Festung IJmuiden continu versterkt. In de duinen achter het kippenhok lagen veel bunkers. De Duitsers besloten om een nieuwe afrastering te maken, en, bijna zoals gebruikelijk, moest die afrastering dwars door het kippenhok aangelegd worden. De familie Davidson stond doodsangsten uit maar de kist werd gelukkig niet geraakt.
Na de oorlog werd Mozes de Jong herbegraven op de Joodse begraafplaats in Apeldoorn waar zijn lichaam nog steeds rust.
Het bovenstaande grotendeels overgenomen uit het boek "Bromsnor tussen de aardbeienvelden" van Jan van der Linden © 2006.
Genealogische gegevens.
Frederika huwde Aalten 07-10-1896 Mozes de Jong, geboren Apeldoorn 31-03-1870, overleden Beverwijk 28-10-1943.
Terug naar het Joods gedenkteken Breestraat Beverwijk
Terug naar het Joods namenmonument Duinrust Beverwijk